Cảnh báo tình trạng trẻ em béo phì tại Việt Nam

Nhiều năm trở lại đây, cùng với mức sống ngày càng tăng cao của người dân thì đang có một thực trạng cần quan tâm đó là tỷ lệ béo phì ở trẻ em cũng tăng dần. Bài viết dưới đây đề cập tới tình trạng béo phì của trẻ em Việt Nam và một số điều cha mẹ cần lưu ý.

Thực trạng béo phì của trẻ em Việt Nam hiện nay

Theo thống kê của Viện nghiên cứu Y – Xã hội, hiện Việt Nam đã có hơn 300.000 trẻ gặp phải tình trạng béo phì, thừa cân dưới 5 tuổi. Tỷ lệ trẻ béo phì tập trung tại các thành phố lớn và tỷ lệ này tăng rất nhanh, từ từ 8,5% (2010) lên 19,0% (2020) – theo Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 – 2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

Béo phì được đánh giá dựa vào tỷ lệ chiều cao-cân nặng và tỷ lệ mỡ trên cơ thể. Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cách xác định béo phì ở trẻ em dựa trên các mức chỉ số BMI sau:

Chỉ số bình thường: BMI từ 18,5 đến dưới 25.

Trẻ thừa cân khi BMI từ 25 đến dưới 30.

Trẻ em béo phì nếu BMI từ 30 trở lên.

Mối nguy hại tới sức khỏe của trẻ béo phì

Béo phì gây nguy hại tới sức khỏe của trẻ vô cùng lớn, tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần của trẻ nếu không được kiểm soát sớm.

Tỷ lệ mỡ trong cơ thể cao và mức cân nặng có thể khiến trẻ gặp trở ngại trong các hoạt động sinh hoạt thường ngày, khiến trẻ dễ mệt, dễ hụt hơi mỗi khi vận động.
Béo phì cũng khiến hệ miễn dịch của trẻ hoạt động kém linh hoạt hơn, trẻ dễ ốm, dễ mắc các bệnh do nhiễm khuẩn, nhiễm virus.
Một trong những bệnh lý thường gặp nhất khi trẻ béo phì là bệnh đái tháo đường, béo phì làm giảm khả năng tổng hợp insulin của tuyến yên và là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của đái tháo đường typ 2.
Tích tụ chất béo trong cơ thể có thể khiến trẻ dậy thì sớm và mắc các bệnh lý về tim mạch.
Cân nặng quá mức sẽ tạo áp lực lên hệ khung xương. Nhất là ở thời điểm hệ xương của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, thời gian dài chịu áp lực có thể khiến trẻ thoái hóa xương sớm, mắc chứng loãng xương.
Trẻ béo phì cũng dễ gặp các vấn đề về rối loạn tiêu hóa, nếu tỷ lệ mỡ cao có thể gây tích tụ mỡ trong gan, khiến trẻ sớm phải đối mặt với các bệnh lý về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan,…
Trẻ em béo phì cũng gặp khó khăn trong hoạt động hô hấp và dễ mắc các bệnh về rối loạn nhịp thở hay ngưng thở khi ngủ.

Nhìn chung, trái ngược với quan niệm trẻ càng béo tốt càng khỏe của nhiều bậc cha mẹ, trẻ em béo phì có nguy cơ mắc nhiều bệnh đi kèm hơn so với trẻ bình thường.

Cần lưu ý gì khi bổ sung thực phẩm và dinh dưỡng cho trẻ

Tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ gióng lên một hồi chuông cảnh báo đối với y tế và cha mẹ. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng béo phì ở trẻ là sự bổ sung thực phẩm quá mức và hạn chế trong vận động. Theo nghiên cứu của Viện dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, 53% phụ huynh không biết con mình thừa cân. Vẫn còn nhiều cha mẹ có xu hướng cho rằng trẻ con mập mạp mới khỏe mạnh, nên xem nhẹ tình trạng thừa cân ở trẻ. Điều này khiến việc tiếp cận trễ vấn đề thừa cân dễ dẫn đến tình trạng béo phì và nguy cơ mắc các bệnh cao hơn.

Để hạn chế tình trạng béo phì thừa cân ở trẻ, rất cần tới sự can thiệp của cha mẹ. Cha mẹ cần lưu ý một số điều sau để con trẻ hạn chế nguy cơ thừa cân béo phì:

Hạn chế cho con ăn các loại đồ ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ nhiều gia vị.
Xây dựng chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất, rau xanh cho trẻ, nên bổ sung các loại chất béo tốt như omega 3, DHA,.. từ cá, dầu olive,…
Cần đảm bảo trẻ được vận động thường xuyên, cha mẹ có thể lựa chọn những môn thể thao như bơi lội, bóng đá, bóng rổ, cầu lông,… cho trẻ để trẻ có thể vui chơi và phát triển.
Hạn chế cho con ăn quá no vào buổi tối hoặc ăn đêm, ăn trước khi đi ngủ.

Cha mẹ nên xây dựng cho trẻ lối sống lành mạnh để trẻ vừa cao lớn vừa khỏe mạnh.